De (zin en) onzin van de cassette-revival

Cassettes zijn terug, ook al zit er niemand op te wachten.

Het is zondagavond en, ik geef het toe, ik heb wat lang gewacht met het zoeken naar een onderwerp voor mijn maandagse artikel. Dan valt mijn oog plots op een Verge-artikeltje (ja, een mens heeft zijn favorieten, hé) dat me doet terugdenken aan iets dat ik deze week nog las in de krant: cassettes zijn bezig aan een heuse revival, who would’ve thought? Onderwerp: check.

De volgende stap: een titel. Cassettes hebben geen bestaansrecht vandaag de dag, dus dat moest er zeker in. Titel: check. Een inleiding dan. Een korte uitbreiding van mijn idee over deze gekke wederopstanding. Eveneens check. Maar dan bedenk ik mij dat niemand zit te wachten op een zoveelste gebazel van een negativist. Daarom ging ik maar op zoek naar redenen achter de heropleving. Een typische zondagavond, inderdaad.

Waarom niet?

Nostalgie, dat verkoopt. Het is de redenering achter de zoveelste ‘Spider-Man’-reboot. De zoveelste Pokémon-heruitgave. Nòg een ‘Kampioenen’-film. En ja, soms schrijven onze artikeltjes vanuit het idee dat nostalgie aanslaat bij lezers. Sue me.

Dus waarom is een heruitgave van de cassette een overbodige zaak – volgens mij althans? Vinyl doet het toch ook terug goed? Ja, maar voor vinyl – en dan met name de oude, originele uitgaves, is een technisch onderbouwde reden waar ik kan achter staan.

[su_pullquote align=”right”]Nostalgie, dat verkoopt. Het is de redenering achter de zoveelste ‘Spider-Man’-reboot. De zoveelste Pokémon-heruitgave. Nòg een ‘Kampioenen’-film.[/su_pullquote]

Vroeger (en nu klink ik zo oud dat ik er graag ‘vroeger, kindjes’ van zou maken, maar ik ga me inhouden), voor de opkomst van de cd, was compressie namelijk nog niet zo’n wijdverspreid ding. (Nu begeef ik me even op minder bekend terrein, en ga ik vooral af op wat een producer me ook vertelde. Ik vereenvoudig de uitleg ook even.)

Beeld je even een oscillogram in (de afbeelding hieronder). Verdeel dit mentaal onder in drie zones: een bovenzone, middenzone en onderzone. De breedste middenzone, ongeveer 2/3e van de golven vormen de hoofdzone voor compressie. De overige zones (ongeveer een zesde elk) worden weggesneden en de middenzone wordt ‘uitgerokken’ om de weggesneden zones op te vullen.

De reden is simpel: de onder- en bovenkant zijn extreme zones die er vroeger voor zorgden dat je geluid kregelig werd, waardoor er ruis op de klank leek te zitten als je de muziek te luid zette. Met compressie verwijder je dat effect (dat producers ‘clipping’ noemen) en zorg je ervoor dat je zonder problemen je muziek luider kan zetten. Close enough.

Met oude platen heb je veel minder last van compressie, waardoor je bij het luisteren naar oude platen effectief méér hoort dan op een cd van die plaat. Luister bijvoorbeeld eens naar een hedendaagse ‘geremasterde’ Beatles-cd, en luister vervolgens heel aandachtig naar een originele plaat van dat album. Je zal kleine verschillen horen die je eerder niet hoorde. Dààrom hou ik van (oude) platen.

Met cassettes heb je dat voordeel echter niet. Een cassette is een bijna exact duplicaat van een cd. Dus waarom zou je dan in godsnaam cassettes laten heropleven (nee, nieuwe platen hebben tegenwoordig ook compressie, maar de nostalgie bij platen draait om de originelen, niet)? Heb ik ongelijk en ken jij er meer van, laat dat dan zeker horen in de comments hieronder!

Waarom dan wel?

DJMag.com (geweldige bron, hé?) slaat voor mij de nagel op de kop: Pining for a golden age that never existed. Nostalgie heeft er veel mee te maken. We kijken terug op onze jeugd – of onze tweede jeugd voor de iets oudere lezers – en we grijpen terug naar de elementen die ons toen zo’n goed gevoel gaven. Of dat nu de nieuwe van Pokémon was, of die van Iron Maiden. Met het verschil dat Pokémon en Iron Maiden, net als vinylplaten en cd’s een gouden tijd hebben gekend. Cassettes waren gewoon verschrikkelijk.

[su_pullquote]De cassette biedt kleine, beginnende bands een ‘makkelijke’ manier om op kleine schaal opgenomen materiaal aan de man te brengen.[/su_pullquote]

Geholpen door ‘Cassette Store Day’ – dat begon in 2013, mede dankzij een Gentenaar – kwam de revival langzaam maar zeker op gang. De aandacht werd teruggetrokken naar deze ‘vergeten parel’ met een feestdag die verdacht veel leek op ‘Record Store Day’, ontstaan rond 2009. Dat de cassette een officieuze hoofdrol speelde in ‘Guardians of the Galaxy’ heeft het onding waarschijnlijk eveneens geen windeieren gelegd.

Een (heel) kleine duw in de rug

Naast nostalgie biedt de cassette kleine, beginnende bands een ‘makkelijke’ manier om op kleine schaal opgenomen materiaal aan de man te brengen. Waarom zet ik ‘makkelijk’ tussen aanhalingstekens? Omdat er niets makkelijk aan is. Wie heeft er immers nog een cassettespeler in huis? En wat is er mis met YouTube, SoundCloud en soortgelijke oplossingen?

Niettemin blijkt de cassette (vooral in de States) een populaire methode voor dj’s en underground bands om hun visitekaartjes af te geven. Bovendien blijkt de productieprijs van een cassette ettelijk malen goedkoper dan een plaat of een cd.

Een grote duw in de rug

Een van mijn favoriete redenen voor de cassetterevival komt evenwel uit Amerika. Als ik Global News mag geloven, dan is er een bijzondere bevolkingsgroep die de ruggengraat vormt van de cassette-industrie. Een groep die teruggrijpt naar cassettes omdat cd’s kunnen worden omgevormd tot geïmproviseerde messen. Een groep die geen toegang krijgt tot platen omdat die al even scherp en gevaarlijk kunnen zijn. Een groep die geen toegang heeft tot vrij internet om nieuwe muziek te kunnen downloaden. Ik heb het niet over baby’s, maar over gevangenen.

[su_pullquote align=”right”]Dat de cassette een officieuze hoofdrol speelde in ‘Guardians of the Galaxy’ heeft het onding waarschijnlijk eveneens geen windeieren gelegd.[/su_pullquote]

Amerikaanse gevangenen zorgen zo voor een nieuw spel van vraag en aanbod dat cassettes een tweede leven geeft. Enige kanttekening: de cassetjes moeten volledig doorschijnend zijn of ze komen de gevangenissen niet binnen. Iets met smokkelwaar, wapens, drugs en verborgen boodschappen.

En jij?

Ik vraag mijn lezers doorgaans niet om een reactie achter te laten. Een artikeltje dat afsluit met een vraag om participatie, en vervolgens geen enkele reactie krijgt, is toch een beetje triestig. Maar voor deze ene keer, omdat ik écht benieuwd ben of er hier al mensen zijn die op de hypekar gesprongen zijn, doe ik het toch. Ben jij al mee met de cassetterevival? Laat het dan zeker weten in de comments!