Hoe maak je Facebook reclamevrij?

Ondanks een grondige lenteschoonmaak op mijn Facebook-profiel bleven reclamejongens zich uitleven op mijn tijdlijn. Tijd om het nog eens te proberen.

Een tijdje geleden ging ik met de grove borstel door mijn Facebook-profiel: likes werden ontliked, beschamende statussen werden verwijderd, niet zo flatterende tags belandden in de prullenmand. Naïeve ik dacht dat mijn tijdlijn er nu een pak frisser zou uitzien. Helaas, ik kreeg nog steeds een heleboel troep over me heen, waaronder vooral reclame of gesponsorde posts. Tijd voor een zomerschoonmaak!

Getuigenis van een Facebook-holic: tijd voor een grote (op)kuis

Vrienden of reclame?

Daar zat ik dan: scrollend langs mijn tijdlijn, minutenlang. En toen kwam het besef: eigenlijk heb ik nog maar heel weinig posts van mijn vrienden gezien. Ik hoor jullie denken: dat is dat nieuwe algoritme van Facebook die kiest wat je te zien krijgt. Misschien. Al had ik eerder het gevoel dat ik niets te zien kreeg door al die ergerlijke reclame.

Begrijp me niet verkeerd, ik ben niet tegen reclame. Ik besef dat het kan werken en ik zal niet ontkennen dat ik sommige campagnes echt wel kan smaken of al eens verleid word om door te klikken omdat het me echt interesseert. Het was me gewoon te veel – er mocht gerust 75% van de reclame verdwijnen.

De ergernis sleepte even aan toen ik op mijn tijdlijn een bericht van iemand zag passeren met dezelfde grieven. Die persoon beweerde dat hij, door consequent reclame als irrelevant te markeren, amper reclame op zijn tijdlijn had. Als redactielid van Tech & Leven vond ik dat er maar één gepaste reactie was: een eigen onderzoek.

Nee, bedankt

Zo gezegd, zo gedaan: elke advertentie kreeg een ‘irrelevant’ van mij. Dat doe je door het kleine keuzemenu naast elke advertentie te openen. Op nog geen twee minuten had ik minstens tien advertenties ‘verwijderd’ van mijn tijdlijn. 

In dat keuzemenu kun je bijvoorbeeld ook aanduiden dat je nooit nog advertenties van die adverteerder wilt ontvangen. Dat deed ik niet meteen, maar het is zeker ook een optie als je er écht vanaf wil. Want door een advertentie als irrelevant te markeren, maak je alleen duidelijk dat Facebook nog gerichtere reclame moet sturen. Ik was er helemaal nog niet van verlost.

Na het keuzemenu voor de zoveelste keer te openen, zag ik onderaan een blokje met ‘Waarom krijg ik deze advertentie te zien?’. Ja, waarom eigenlijk? Even kijken. Ah, blijkbaar krijg ik reclame van TUI te zien omdat ik geïnteresseerd ben in ‘reizen’. En nu kwam de aap uit de mouw: Facebook had aan de hand van mijn surfgedrag kunnen afleiden dat ik geïnteresseerd ben in reizen. 

Onderaan de uitleg van Facebook stond ‘Beheer je interesses’, waar je kan zien welke interesses Facebook aan jou heeft opgehangen. Ik kon meteen afleiden dat algoritmes mijn interesses had afgeleid van mijn likes, clicks en ander surfgedrag via het medium. Ik kon scrollen door verschillende categorieën en ontdekte zo dat ik geïnteresseerd ben in ‘Boom’ (onder de categorie ‘Natuur’), ‘Schoonheidsverzorging’ (stond zelfs bij mijn ‘topinterests’), ‘Lichte muziek’ (waar ik niet van weet wat ik me daarbij moet voorstellen) en ‘Hayday’ (een spelletje, blijkbaar, ik moest het ook even googlen, ik heb het nog nooit gespeeld).

De natte vinger van Facebook

Hier en daar sloeg Facebook de bal redelijk mis. Andere interesses hadden ze dan weer wel goed afgeleid uit mijn likes. Ik volg bijvoorbeeld Jamie Oliver en Nigella Lawson en allebei waren ze toegevoegd aan mijn interesses. Opvallend was dat je per interesse opnieuw een klein keuzemenu kon openen en elke interesse kon verwijderen. Mijn doel was geen reclame op mijn tijdlijn, dus ik besloot om al mijn interesses te verwijderen. Ik laat er enkele staan, waaronder Nigella Lawson, om te vergelijken of het iets verandert aan de pagina’s die ik heb geliked.

Dat deed het niet: interesses verwijderen heeft geen effect op je likes. Waar het wel effect op heeft: je tijdlijn. En jongens wat voor een effect! Ik scrol en scrol en scrol en scol en… zie geen reclame! Niets, nada, noppes. En dat voor een week lang. De enige ‘reclame’ die nog opduikt, is die in de aard van ‘X heeft op dit bericht gereageerd’, maar daar kan ik mee leven. (Wie dat niet kan, ook dit kan je als irrelevant markeren. Het wordt enkel getoond omdat een van je vrienden interesse had.)

We were on a break

Mooie liedjes duren niet lang. Er ging slechts een week voorbij voor ik weer reclame op mijn tijdlijn zag, dit keer van Freedent. Ik was heel benieuwd uit welk surfgedrag Facebook had kunnen afleiden dat ik interesse had in kauwgom. ‘Je krijgt deze advertentie te zien omdat je in Vlaanderen woont.’ Tja, daar kan ik niet veel aan veranderen. Maar toen ik even mijn interesses ging checken, bleek dat Facebook er nieuwe had toegevoegd! Meer zelfs, ik kon exact afleiden waar ze de meeste interesses vandaan hadden gehaald.

De week ervoor luisterde ik met Apple Music naar een album van Katy Perry en kijk, bij mijn interesses stond niet alleen de zangeres, maar ook het desbetreffende album. Ik was zelfs geïnteresseerd in iTunes! Doordat ik een tentoonstelling van Van Gogh in London googlede, was de schilder ook aan mijn interesses toegevoegd. Ook ‘nagerecht’ stond in het lijstje. En hier werd het vreemd.

Maffe gluurder

Ik wist zeker dat ik geen enkel recept had opgezocht om eender welk recept te maken. Ik heb het via Whatsapp met ons Huwelijkscomité wel gehad over ons dessertenbuffet. En ik maakte een kaastaart met een recept dat ik op een foto had staan. Die stond in een erg lange Whatsapp-conversatie met mijn mama, dus ik zocht even met het vergrootglas naar ‘kaastaart’ in ons gesprek. Betekende dit nu dat Facebook me via Whatsapp bespioneert?

Dit vraagt voor verdere toelichting door Facebook, dus ik ga via de interesse-pagina op zoek naar verdere uitleg. Die is er, maar zoals het Facebook betaamt, moet je behoorlijk doorklikken. Alle info lijkt verspreid over meerdere pagina’s. Een volledig en coherent beeld vormen, doe je helaas niet in één oogopslag. 

Onder de pagina ‘Je advertentiemogelijkheden’ (zie ‘Instellingen’ op Facebook) vind ik een lijst met alle mogelijke adverteerders waar ik iets gekocht heb, waar ik heb doorgeklikt, waar ik een app van gebruik,… Ik zie ook de lijst ‘verborgen adverteerders’ die ik eerder (langs ‘Interesses’) al blokkeerde. Er staat netjes vermeld welke adverteerders een lijst met gegevens hebben geüpload naar Facebook en op basis waarvan dan later werd geadverteerd. 

Ik kan ook zien welke gegevens ik zelf in Facebook heb ingegeven en welke daarvan gebruikt worden om me reclame te sturen. Ik schrik even, maar ben eigenlijk niet verbaasd. Facebook zit overal, dat wist ik al wel langer. 

Eerlijk, maar toch verdoken

Mijn originele doel was zo weinig mogelijk reclame op Facebook. Mijn interesses waarop de reclame gebaseerd werden, kwamen duidelijk van andere partners van Facebook. Als ik mijn eigen voorkeuren aanpas en ervoor kies dat de info die partners van Facebook over mij verzamelen niet langer mag worden gebruikt om mij reclame te sturen, maakt het dan een verschil? 

Al bij al vind ik Facebook redelijk open in zijn communicatie. Mijn eigen voorkeuren pas ik allemaal aan met enkele clicks. Ik kies ervoor dat de info die partners van Facebook over mij verzamelen (op eender welke manier) niet langer gebruikt mag worden om mij reclame te sturen. Ik weet dat dat niet betekent dat die partners geen informatie meer zullen doorgeven; dat zullen ze blijven doen. Ik hoop gewoon op een rustigere tijdlijn zonder al te veel reclame. Facebook zegt me wel dat, zelfs al pas ik alle instellingen aan, ik niet verlost zal zijn van reclame. Het aantal advertenties wijzigt niet.

Zaten ze daar even verkeerd! Tot op vandaag (ik begon met deze opkuis in juni) krijg ik zo goed als geen reclame op mijn tijdlijn. Heel af en toe zie ik nog een gesponsorde post, maar omdat het er maar één is, merk ik het amper op. Ik krijg opnieuw weer veel posts te zien van vrienden of van dingen die ik écht leuk vind. Alle aanpassingen die ik gemaakt heb, hebben letterlijk mijn tijdlijn omgegooid. Val ik nu door de mazen van het advertentie-net? Want het was duidelijk niet de bedoeling van Facebook dat de frequentie van de advertenties daalde… Ik ben er in elk geval niet rouwig om en ga mijn instellingen houden zoals ze nu zijn!

Wie van naald tot draad wilt te weten komen hoe advertenties werken, bezoek dan zeker deze Facebook-site waarin alles erg duidelijk wordt uitgelegd.

Voetnoot: Zopas werd aangekondigd dat een nieuwe tool op Facebook nog beter zal weergeven hoe jouw surfgedrag gebruikt wordt ten dienste van advertenties. Dit onderzoek startte voor die tool en maakt duidelijk dat je zonder deze tool ook heel wat aanpassingen kan maken in de juiste richting. Voor meer info klik je hier. 

Openingsbeeld: Pixabay @ Pexels