Laptops met OLED-scherm: vloek of zegen?

OLED biedt tal van voordelen, zoals een betere kijkhoek en beeldkwaliteit. Maar het duivel-in-het-doosje waarover fabrikanten liever zwijgen, is het reële inbrandingsgevaar.

OLED-schermen zijn steeds minder een ‘luxespeeltje voor de rijken’. Terwijl je OLED tot voor kort enkel trof in premiumsmartphones, duikt de schermtechnologie vandaag ook op in midrangetelefoons en betaalbare televisies. Het was dus een kwestie van tijd vooraleer de technologie zijn intrede zou maken in laptopland. En zo geschiedde: op CES 2019 kondigden vier fabrikanten laptops aan met een OLED-paneel: Dell, HP, Lenovo en Razer.

Mogelijk vraag je je af: waarom breekt de technologie nu pas door? Volgens een Koreaanse nieuwssite, zo berichtte Tweakers, is de productie van de panelen goedkoper geworden. Aangezien alle aangekondigde laptops op CES hetzelfde scherm hebben – een OLED-paneel met een 4K-resolutie en een refresh ratio van 60 Hz – rollen die schermen vermoedelijk van dezelfde band. En dat is bijna zeker de band van Samsung, aangezien HP en Lenovo spreken van een ‘AMOLED-paneel’.

De opkomst van OLED wordt door menig technologiefan met gejuich onthaald. En met goede reden, want OLED-panelen hebben tal van voordelen. Denk maar aan de fantastische beeldkwaliteit of kijkhoek. Er is echter ook een groot nadeel verbonden aan de schermtechnologie: het gevaar voor ‘burn-in’.

Wat is OLED?

Allereerst een kleine opfrisser: wat is OLED nu eigenlijk? Bij een gewoon LED-scherm zorgt een aparte backlight-plaat ervoor dat het beeldscherm verlicht wordt. Bij OLED is dat niet nodig, aangezien elke pixel zelf licht straalt. Zo is zwart ook écht zwart, aangezien die pixels gewoon uit staan. Omdat je voor OLED geen achtergrondverlichting moet voorzien, zijn OLED-panelen dunner en kunnen ze creatief worden ingezet.

Waarom OLED?

De meest vanzelfsprekende reden om voor een OLED-scherm te kiezen, is natuurlijk de beeldkwaliteit. Omdat de pixels afzonderlijk in- en uitgeschakeld kunnen worden, genieten de panelen van een fantastisch contrast. Om die reden zijn de panelen ook zuiniger, omdat de achtergrondverlichting niet altijd aan hoeft te staan. Daarnaast hebben ze een geweldige kijkhoek, wat vooral een groot voordeel is bij televisies.

De organische lagen van OLED zijn ook dunner, lichter en flexibeler dan bij traditionele LED- of LCD-schermen. Dat opent een vat aan toepassingen, zoals opvouwbare smartphones (waarover je hier meer kan lezen) of de oprolbare televisie van LG. Je leest dat goed, oprolbaar: zijn scherm verdwijnt in een aparte container vanaf je er niet meer naar kijkt. In deze diepgaande video van Tweakers leer je er alles over.

Waarom geen OLED?

Waar fabrikanten liever over zwijgen, is het potentiële inbrandingsgevaar van OLED-schermen. Hierbij maken we best het onderscheid tussen image retention en échte burn-in. Image retention staat voor tijdelijke inbranding. Dit komt weleens voor wanneer een wit venster lang op het scherm geprojecteerd wordt. Wil je nadien overschakelen op een zwart scherm, kunnen er tijdelijk artefacten opduiken van dat witte venster.

Wat erger is, is wanneer bepaalde visuele elementen permanent ingebrand worden in het scherm. Permanente burn-in komt voor bij het langdurig weergeven van statische beelden, zoals iconen of logo’s. Dan slijten de pixels af en kan een permanente waas opduiken.

Moet ik een laptop met een OLED-paneel vermijden?

Het risico tot burn-in is groter op een laptop dan op een televisie. Computers tonen immers vaak langdurige statische elementen in beeld, zoals iconen of de taakbalk in Windows. Wie vaak dezelfde games speelt, let ook beter op, zeker bij videospellen die gebruikmaken van gesatureerde kleuren. Wie niet overtuigd is van het inbrandingsgevaar, bekijkt best deze video van Rtings.com.

Toch willen we niet meteen paniek zaaien. Onder normale omstandigheden is burn-in waarschijnlijk uitzonderlijk. Bovendien trachten fabrikanten het risico in te perken met softwarematige tweaks, door bijvoorbeeld bepaalde elementen minder fel in beeld te brengen. Wie wil genieten van de geweldige beeldkwaliteit van OLED op een laptop, neemt bovendien best enkele voorzorgen. Zo kan je bijvoorbeeld instellen dat jouw scherm sneller gedimd wordt wanneer je je laptop even niet gebruikt.