Snapchat is geen sociaal medium meer, maar een Instagram-tool

De gouden tijden van Snapchat als toonaangevend sociaal medium liggen achter ons. Waar liggen hun kansen vandaag, als die er al zijn?

Sta me toe dat ik even oud ga klinken. Snapchat was voor mij nooit een volwaardig sociaal platform. ‘In mijn tijd’ was een sociaal platform een plek waar je persoonlijke gedachten, informatie en foto’s deelde die je op die manier ter discussie stelde van een breder publiek. Het beste voorbeeld was Facebook.

Oh, Snap(chat)!

Snapchat deed van bij het begin iets helemaal anders. Ze hielden de sociale cirkel veel kleiner en focusten meer op directe 1-op-1-gesprekken (en fotodelingen) dan op het breed delen van die foto’s. Natuurlijk kon je stories delen die iedereen kon bekijken, maar het grote verschil met Facebook was dat jouw volgers alleen met jou in discussie konden gaan en niet met elkaar.

De aantrekking daarvan is natuurlijk dat je grote, opgeblazen ruzies vermijdt aangezien iedereen alleen met jou in gesprek kan gaan. Snapchat boomde ongeveer een half jaar lang, gedreven door jongeren die Facebook almaar meer links lieten liggen. Ja, Facebook was voortaan het platform voor twenty-somethings en de generatie van ouders die net iets te graag net iets te veel deelden.

Instagram, Instafamous

Maar toen kwam Instagram – toen al het populairdere, hippere broertje van Facebook – op het lumineuze idee om Snapchat gewoon even na te doen. De Instagram Stories werden een belangrijk onderdeel van het platform dat al snel erg veel aandacht kreeg. Jongeren trokken weer weg bij Snapchat voor de hybride tussenvorm die Instagram aanbood: persoonlijke, gesloten-voor-discussie stories met de mogelijkheid tot plaatsen van afbeeldingen die wél open stonden voor discussies tussen je volgers. The best of both worlds.

Snapchat deed veel om de vicieuze cirkel (waar ze redelijk plotseling in terechtkwamen) te doorbreken. Tevergeefs: de ‘Spectacles’ waren minder populair dan gehoopt, de beursgang is nog steeds erg volatiel,… Het helpt natuurlijk niet dat de gebruikersinterface al snel erg rommelig werd in een poging meer functies toe te voegen en te diversifiëren. Dat alle grote concurrenten hun eigen variant bedachten, helpt evenmin – zij het met minder succes. Ik kijk naar jou, Facebook.

Trendsetter

Die trend zet zich nog steeds voort: als Snapchat een leuke, nieuwe functie bedenkt, loopt die meteen over naar de andere sociale platformen. Zo was er onlangs de filter die je van geslacht deed veranderen. Dat deze filter erg goed werkte, was al opvallend. Dat velen de filter leerden kennen via Instagram was nog opvallender. De meeste van de creaties binnen Snapchat werden namelijk niet gedeeld via Snapchat zelf, maar wel via Instagram.

Het leidde The Verge tot de opmerkelijke conclusie dat Snapchat niet langer een sociaal medium is, maar wel een content-creatietool voor Instagram. En ze hebben een punt: zowat 75% van iedereen die de filter uitprobeerde, leerde die kennen via Instagram.

Gevaarlijke evolutie

Bovendien is niet iedereen blij met hoe goed de filter van Snapchat wel werkt. Nev Schulman van ‘Catfish’ sprak zich recent bijvoorbeeld uit tegen het gebruik ervan op sociale media. De filter maakt het namelijk erg makkelijk om je voor te doen als iemand anders, wat op (bijvoorbeeld) Tinder het erg makkelijk maakt om mensen te vangen met een catfish (jezelf voordoen als iemand die je niet bent om iemand te misleiden).

Getuigenis van een Facebook-holic: tijd voor een grote (op)kuis

Hij heeft natuurlijk een punt: dergelijke praktijken zijn al een groot probleem en de gesofisticeerde filter van Snapchat maakt het nog moeilijker om zo’n mensen te ontdekken. De persoon waarmee je aan het flirten bent, vraagt een nieuwe foto met een timestamp om te bewijzen dat je echt bent? Je start Snapchat op en vijf minuten later stuur je een afbeelding of filmpje door. Een tijd geleden maakte iedereen een groot probleem van ‘deepfakes’, maar dit is geen probleem?

Een gebeten hond…

…is erg gevaarlijk. Snapchat voelt zich meer en meer in een hoek gedreven en zo’n beest maakt vreemde sprongen. Het fotomedium lijkt te beseffen dat het vandaag de beste overlevingskans heeft door zichzelf op te stellen als creatieve creatietool voor derde partijen. Je maakt een foto binnen Snapchat, gooit er wat leuke effecten overheen en daarna trek je ermee naar je oorspronkelijke doelpubliek op Instagram.

Hoewel die tactiek op dit moment de juiste lijkt, moet het bedrijf toch oppassen dat het geen grenzen overschrijdt. Een bedrijf van Elon Musk weigerde onlangs nog om de broncode voor een machinelearningplatform openbaar te maken omdat het zo goed werkte dat het zou worden ingezet voor fake newsinspanningen. De ontwikkelaars achter Snapchat doen er goed aan dit voorbeeld te volgen en tijdig de nodige zelfcensuur in te zetten.

Winst voor ethiek?

Een bedrijf leeft van winst, maar heeft dat voorrang op een ethisch standpunt? Elon Musk geldt als een belangrijke waardemeter op dat vlak (vroeger dan toch, vandaag is dat iets minder nu hij dreigt af te glijden naar een meer psychisch gestoord evenwicht); als hij vindt dat het nog te vroeg is voor te overtuigende artificiële intelligentie, kan het geen kwaad naar hem te luisteren.

Dat gezegd zijnde, kijken we met veel belangstelling naar de toekomst van Snapchat en hoe het zich verder kan en zal ontwikkelen als content-creatieplatform voor de sociale media die ooit hun grootste concurrenten waren. Maken ze misschien definitief de overstap van ‘concurrent’ naar ‘gewaardeerde partner’?